Różnice w matrycach IPS i TN

Cechą charakterystyczną laptopów jest integracja jednostki centralnej i urządzeń wejścia – wyjścia (w tym monitora) w jednym urządzeniu. Matryce LCD, będące podstawą większości wyświetlaczy w laptopach różnią się na pierwszy rzut oka jedynie wykończeniem powierzchni, rozdzielczością i rozmiarem. Nie jest to prawdą.

Poza tymi oczywistymi parametrami, równie istotna jest technologia wykonania matrycy. Wyróżniamy trzy najpopularniejsze obecnie typy matryc LCD: TN, IPS i VA. Wszystkie łączy fakt, że są matrycami TFT (Thin Film Transistor), czyli że tranzystory sterujące komórkami ciekłokrystalicznymi (subpikselami), naniesione są na szklaną obudowę panelu w postaci cienkowarstwowego filmu – warstwa jest na tyle cienka, że komórki są przezroczyste. Różni je natomiast sposób ułożenia i sterowania cząsteczek ciekłego kryształu. Ma to zasadniczy wpływ na cechy użytkowe panelu LCD.

Wśród matryc stosowanych w laptopach, najczęściej spotykanymi są panele typu TN (Twisted Nematic), za nimi znajdują się panele IPS (In Plane Switching). Matryce VA w zasadzie nie występują, więc skupimy się na dwóch pierwszych.

Matryca TN (z lewej) i matryca IPS (z prawej) - widok na wprost

 

Matryce typu TN występują w około 90% laptopów (a także monitorów stacjonarnych) obecnych na rynku. Ich zalety to niska cena i bardzo szybki czas reakcji (dobre odświeżanie, brak smużenia). Nie są one jednak pozbawione wad. Największe z nich to słaba reprodukcja kolorów oraz słabe kąty widzenia. Matryca TN w większości przypadków nie jest w stanie wyświetlić palety kolorów sRGB, o AdobeRGB nie mówiąc. Mówiąc prostymi słowami – nie ma technicznej możliwości wyświetlenia bardzo nasyconych kolorów. Barwy są „sprane”, mało nasycone, nie odpowiadają rzeczywistym. Dodając do tego zmiany kolorów w zależności od kąta patrzenia i mamy prawie pełny obraz parametrów tego typu matryc LCD. Prawie – gdyż to nie koniec wad.

Najczęściej wyświetlacze typu TN nie zapewniają głębokiej czerni (wygląda jak podświetlona szarość), przez co nie pokazują detali w ciemniejszych regionach wyświetlanego obrazu. Kontrast tego typu matryc jest niewysoki, a sztuczne podbijanie go regulacją podświetlenia to tylko chwyt marketingowy.

Będąc przy podświetleniu – nie można pominąć jego wpływu na jakość obrazu i komfort pracy. Większość matryc TN produkowana jest z nastawieniem na uzyskanie optymalnej ceny finalnego produktu (laptopa) – czyli ma być tania. Niesie to ze sobą cięcia w projekcie podświetlenia. Jest ono (w porównaniu np. do matryc IPS) nierównomierne, a jego barwa sprawia, że nierzadko wyświetlany obraz ma niebieski zafarb niemożliwy do skorygowania.

Matryca TN

 

Matryca IPS

 

Drugi biegun monitorów laptopowych stanowią matryce IPS. Nietrudno wyliczyć, iż stanowią one zaledwie około 10% rynku. Są one zdecydowanie droższe od odpowiedników TN, jednak eliminują większość ich wad. Matryce IPS często posiadają nie jeden, a dwa rodzaje diod podświetlających, o różnej temperaturze barwowej, dające w rezultacie światło o lepszych parametrach, co ma bardzo znaczący wpływ na jakość wyświetlania. Lepiej dopracowane podświetlenie pozwala na większy komfort pracy, nie powoduje tak szybkiej jak w TN utraty kontrastu przy pracy z niższym podświetleniem (ważne dla profesjonalistów).

Inna technologia wykonania pozwala uzyskać głębszą czerń i nieporównywalnie lepszą jakość odwzorowania barw i przejść tonalnych. Szersze spektrum wyświetlanych kolorów wymagane jest przy pracy profesjonalnej z grafiką; miło jest jednak nawet amatorowi spoglądać na zrównoważony, bogaty w kolory, nasycony i kontrastowy obraz. Matryce IPS mają najlepsze kąty widzenia ze wszystkich typów matryc. Charakteryzuje je wysoka stałość parametrów w czasie. Posiadają większe możliwości kalibracji kolorów.

Matryca TN (z lewej) i matryca IPS (z prawej) - widok z dołu

 

Matryca TN (z lewej) i matryca IPS (z prawej) - widok z góry

 

Na podstawie powyższych opisów cech, widać wyraźnie, że matryce TN mają tylko jedną zaletę, która wyróżnia je na tle matryc IPS, mianowicie czas reakcji. Jest to cecha cenna dla graczy, którzy potrzebują kilkusethercowego odświeżania. Dla osób ceniących poprawnie odwzorowane kolory, oglądających zdjęcia, filmy, matryca IPS to najlepsze rozwiązanie. Profesjonaliści sami wiedzą, na czym najlepiej im się pracuje (nie bez powodu większość notebooków segmentu profesjonalnego wyposażona jest w wyświetlacz IPS).

Matryce IPS produkowane są przez większość producentów – LG Philips, AU Optronics, Samsung, Innolux. Generalna zasada mówi, że matryca IPS będzie lepsza od TN.

Matrycę TN prawie zawsze można wymienić na IPS. Problemy mogą być jedynie przy wymianie matrycy na egzemplarz o wyższej rozdzielczości – mają tu znaczenie kwestie taśmy (ilość linii LVDS), ograniczeń BIOS-u, czy możliwości układu graficznego.

Jeżeli Twoja matryca jest uszkodzona, na wyświetlaczu "zamarza" obraz, kolory stają się blade, a w momencie poruszania klapą matrycy wszystko wraca do normy, najczęściej oznacza to uszkodzenie matrycy. Można taki stan pomylić z uszkodzeniem taśmy matrycy. W takim przypadku konieczna będzie wymiana matrycy LCD. Jest to dobra okazja do upgrade'u matrycy na wersję IPS. Jeżeli laptop ma już swoje lata i nie jest naszym głównym sprzętem, możemy dokonać operacji przeciwnej - zamontować matrycę TN w miejsce IPS, co pozwoli obniżyć koszty.

Serwis Laptopów Repaired dysponuje wiedzą i doświadczeniem w kwestii doboru matryc do laptopów. Wymiana matrycy ciekłokrystalicznej to bardzo często wykonywana naprawa laptopa.

Przestrzegamy jednocześnie przed samodzielną wymianą panelu LCD - istnieje całe spektrum usterek, z którymi spotykamy się w codziennej pracy serwisu, będących skutkiem błędu przy wymianie wyświetlacza. Uszkodzenie taśmy matrycy, złącza matrycy, spalenie elektroniki matrycy to tylko te najmniej kosztowne. Niepoprawne podłączenie taśmy, lub podłączanie bez odłączenia zasilania (co w nowych laptopach wymaga często rozbiórki kadłubka), skutkuje nierzadko uszkodzeniem na płycie głównej. Możemy uszkodzić obwód zasilania, układ graficzny, kontroler EC (KBC). Naprawa laptopów po - wydawać by się mogło - błahym błędzie, z reguły jest bardzo kosztowna i skomplikowana. Ryzyko podczas samodzielnej wymiany - naszym zdaniem - nie rekompensuje potencjalnych kosztów naprawy.

Serdecznie zapraszamy do skorzystania z darmowej diagnozy w Serwisie Laptopów i Tabletów Repaired. Darmowa diagnoza trwa około 15 minut. Przedstawimy koszt naprawy laptopa i czas, który będzie wymagany do zakończenia naprawy. Określimy, jaki typ matrycy jest w Państwa laptopie i dobierzemy właściwą część. Wymiana matrycy w serwisie jest gwarancją spokoju i pewności, że komputer będzie służył sprawnie.