Naprawa BIOS / UEFI - programowanie BIOS w laptopie, wgrywanie BIOSu do laptopa po nieudanej aktualizacji

Do poprawnej pracy komputera wymagane jest oprogramowanie BIOS lub UEFI. Jest to program zawierający zestaw podstawowych funkcji umożliwiających inicjalizację urządzeń, zapewniający interfejs konfiguracyjny dla niektórych urządzeń, zapewniający warstwę pośredniczącą pomiędzy sprzętem, a systemem operacyjnym oraz pozwalający na wczytanie z urządzeń pamięci masowej systemu operacyjnego.

Co to jest BIOS?

BIOS (od ang. Basic Input/Output System - Podstawowy System Wejścia/Wyjścia) i UEFI (Unified Extensible Firmware Interface - zunifikowany interfejs między systemem operacyjnym, a firmware) nie występują jednocześnie. UEFI jest następcą BIOS-u. Ich funkcje są zbliżone. Oprogramowanie najczęściej przechowywane jest w dedykowanym układzie scalonym, pamięci FLASH, w obudowie o 8 wyprowadzeniach (SO-8, SOP-8, SOIC-8), komunikującym się z wykorzystaniem interfejsu SPI (2 synchroniczne linie danych DI, DO, linia zegarowa CLK, zasilanie i dodatkowe linie kontrolne/konfiguracyjne). Układ pamięci oprócz wsadu BIOS, zawiera nierzadko odpowiednio rozlokowane obszary zawierające oprogramowanie EC, oprogramowanie układu Ethernet, ME Region, klucze, numery i informacje konfiguracyjne i wiele innych danych. Połączony jest zależnie od platformy z kontrolerem EC (KBC) lub chipsetem.

Kość BIOS na płycie głównej laptopa

 

Objawy awarii BIOSu

Podobnie wygląda kwestia usterek związanych z niepoprawnym, czy uszkodzonym firmware (ang. oprogramowanie sprzętowe, w jego definicję wpisuje się BIOS i UEFI). Należy zdać sobie sprawę, że bez poprawnie działającego oprogramowania BIOS / UEFI, komputer jest jedynie zlepkiem połączonych i zasilanych podzespołów i układów. Nie jest w stanie zainicjalizować urządzeń, przeprowadzić procedury POST (Power On Self Test), zarządzać zasilaniem, a tym bardziej załadować bootloader pozwalający na wczytanie systemu operacyjnego. Nadpisanie, błąd w zapisanych w kości pamięci danych, uszkodzony ME Region, czy wgranie niepoprawnego wsadu BIOS / EFI może powodować następujące symptomy:

• Komputer nie włącza się
• Czarny ekran
• Komputer wyłącza się po czasie
• Wentylator pracuje na maksymalnych obrotach
• Komputer zawiesza się na logo producenta
• Czarny ekran przez kilkadziesiąt sekund po włączeniu przed pojawieniem się loga producenta
• Nie można wejść do BIOS
• Nie działa klawiatura
• Po włączeniu brak obrazu, świecą się przypadkowe diody (HDD, Caps lock, Power, Wi-Fi, Num Lock)
• Komputer emituje sygnały dźwiękowe
• Wolna praca komputera po aktualizacji BIOS
• Komputer nie włącza się po aktualizacji BIOS

 

Programowanie BIOSu

Warto wiedzieć, że aktualizacja BIOS z użyciem dedykowanego narzędzia ze strony producenta jest procedurą niosącą z sobą ryzyko uszkodzenia komputera. Choć narzędzia takie zapobiegają przed wgraniem nieodpowiedniego dla danego komputera wsadu i sprawdzają, czy bateria laptopa jest naładowana i podłączony jest zasilacz, zdarza się, że w trakcie aktualizacji następuje błąd. Niekiedy wynika to z usterki pamięci FLASH, nieraz jest zdarzeniem losowym. Tak, czy inaczej, w trakcie programowania BIOS-u, pamięć jest wpierw czyszczona, w związku z czym w przypadku niepoprawnego, czy niekompletnego zaprogramowania, komputer najprawdopodobniej nie uruchomi się.

Jeszcze bardziej niebezpiecznym procesem jest próba wgrania BIOS-u modowanego, czy nieoficjalnego. Wiąże się to najczęściej z wymuszeniem wgrania obrazu nie przeznaczonego dla danej platformy. Pominięcie kontroli zgodności wersji przy braku pewności, że płyta główna naszego komputera to na 100% model, dla którego ktoś wykonał modyfikację (w obrębie jednego modelu laptopa może występować kilka różnych płyt głównych z różnymi, niezgodnymi BIOS-ami), to najlepsza droga do sprawienia, że komputer nie włączy się.

Jeżeli po aktualizacji BIOS / EFI, komputer nie włącza się, może nie być możliwości wgrania poprawnej wersji BIOS bez konieczności wylutowania pamięci FLASH i użycia programatora. Za pomocą programatora można wgrać poprawny obraz BIOS, lecz trzeba pamiętać o tym, że z uszkodzonego obrazu trzeba wydobyć klucz produktu Windows. Znajduje się on w różnych miejscach, zależnie od modelu komputera. Doświadczenie w tej kwestii pozwala nam odnaleźć i przenieść do nowego, sprawnego BIOS-u Product Key z uszkodzonego wsadu - o ile jest tam zapisany i nie został nadpisany. Podobnie ma się rzecz z numerami seryjnymi, adresami MAC, danymi konfiguracyjnymi i najważniejszym - regionem ME.

 

Bez odpowiedniego zaprogramowania ME Regionu, komputer nie będzie pracował jak należy. Objawy:

• długie uruchamianie się systemu
• wolna praca laptopa
• głośno pracujący wentylator
• samoistne wyłączanie się
• nierozpoznane urządzenia w menedżerze urządzeń

To tylko niektóre z objawów źle zaprogramowanego ME Regionu.

 

Trzeba pamiętać, że wiele programów aktualizacyjnych zawiera tylko fragmenty wsadu potrzebnego do działania (tylko te, które są zmieniane w trakcie aktualizacji), poza tym często nie są one w sposób jawny przechowywane w paczce z programem, a zaszyte w pliku EXE. Aby przywrócić komputer do działania po niepowodzeniu aktualizacji oprogramowania układowego, konieczne jest posiadanie PEŁNEGO wsadu. Jako serwis z wieloletnim doświadczeniem, posiadamy bazę zgranych ze sprawnych płyt głównych obrazów BIOS i UEFI. Mamy także narzędzia i wiedzę, aby na podstawie częściowych obrazów odbudować działający wsad. Przeniesienie klucza licencyjnego Windows, czy zaprogramowanie ME Regionu także nie stanowi dla nas problemu.

Mając świadomość skomplikowania problemu naprawy komputera z uszkodzonym / niepoprawnie zaktualizowanym BIOS-em / UEFI, odradzamy próby wgrywania przypadkowych obrazów i nadpisywania pamięci FLASH BIOS, gdyż grozi to utratą klucza aktywacyjnego Windows, nadpisaniem UUID komputera, utratą MAC adresu karty sieciowej i utrudnia naprawę tak uszkodzonego laptopa w serwisie, co wydłuża czas naprawy.

Jeżeli komputer wykazuje któryś z opisanych objawów, bądź występują problemy po aktualizacji BIOS-u, zapraszamy na darmową diagnozę do siedziby Serwisu REPAIRED w Warszawie, przy ul. Grójeckiej 132. Już w 15 minut zdiagnozujemy usterkę, a także określimy czas i koszt naprawy.